ذکر نَفْس چیست؟ ذکر نَفْس این است که به آن سختی بدهید. اگر میخواهید نَفْستان ذاکرخدا باشد باید به آن سختی بدهید. امیرالمؤمنین میفرمایند: «مَن خالَفَ نَفسَه تَجَرَّد»؛ کسی که با نَفْس خود مخالفت کند مجرد میشود. یعنی روحش مجرد میشود. اما کسی که از نَفْس خود تبعیت کند نوکرِشیطان میشود.