متن جلسه
سوره قدر
محقق فاضل نوری در تعلیقاتی که به مفاتیح دارند برای سوره قدر و آیة مبارکه «اعوذبالله من الشیطان الرجیم اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ»[1] تفسیری فرمودند که خدمت شما آن را عرض می‌کنم. اولاً در‌مورد سورة قدر می‌فرماید سورة قدر، حجت اهل‌بیتعلیهم‌السلام بر اهل عالم است چون هر سال تقدیرات همه مسلمین باید به یک امام معصوم وارد بشود و این اجماعی است. کسانی که امام معصوم ندارند پس به چه کسی وارد می‌شود؟ «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍعَلَيْهِ‌السَّلاَم وَ الْأَئِمَّهِ المَعصومینعَلَیْهِمُ‌السَّلاَمُ من بعده»[2] الحمدلله ما امام داریم. «تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ»[3] چون تنزل صیغه مضارع و مرفوع است دلالت بر تجدد و حدوث هر ساله می‌کند لذا باید این تنزل هر سال صورت بگیرد. الحمدلله چون ما امام عصرعج را داریم، ما حجت خدا را داریم لذا قران کریم دلالت بر حقانیت مذهب شیعه می‌کند.
اثبات وجود امام‌زمانعج
با این همه مکاشفاتی که وجود دارد امام‌زمانعج را در ظاهر، هم در بیداری و هم در خواب دیدند. مرحوم قونوی می‌فرماید اگر کسی امام‌زمانعج را نبیند ممکن نیست که عارف بشود. اگر کسی بخواهد به مقام عرفان حقیقی دست پیدا کند باید در زمان حیاتش آقا را دیده باشد و الا نمی‌تواند به تمام آن حقایق دست پیدا کند و فقط لقلقه لسان می‌شود. این همه نواب امام‌زمانعج داشتیم که همگی یقین به امام‌زمانعج داشتند و از همه بالاتر روح الله الموسوی الخمینی که خدا رحمتش کند. الآن هم آدم ظهور امام‌زمانعج را در کل عالم می‌بیند.
حکومت جهانی
حکومت جهانی امام‌زمانعج اعتباری نیست مثلاً شیطانی مثل آمریکا بگوید من عالم را یکپارچه می‌کنم در‌حالی‌که آمریکا نمی‌تواند همچنین کاری بکند چون کسی قبولش ندارد بنابراین از نظر عقلی محال است. آمریکا را کسی قبول ندارد که بخواهد حکومت واحد جهانی تشکیل بدهد چون تمام عالم از نظر فطری عاشق امام‌زمانعج هستند و به‌طرف امام‌زمانعج می‌روند. قلوب تمام مردم ایران، مردم عراق، مردم لبنان، مردم یمن با امام‌زمانعج است و قلب آن‌ها در مقابل امام‌زمانعج تعظیم می‌کند، تمام هستی آن‌ها در مقابل امام‌زمانعج تعظیم می‌کند. بنابراین تنها کسی که می‌تواند حکومت جهانی تشکیل بدهد امام‌زمانعج است و هر کسی هم تلاش کند طبق روایات ما پرچمش زمین می‌خورد. پس چرا جمهوری اسلامی پرچمش زمین نخورده است؟ چون جمهوری اسلامی مدعی این نیست که ولی فقیه حکومت جهانی درست کند بلکه ما می‌گوییم ولی فقیه نائب امام‌زمانعج است و زمینه ساز حکومت جهانی امام‌زمانعج می‌باشد تا این‌که ان‌شاءالله آقا تشریف آوردند آن را تحویل ایشان بدهیم.
دلیل حقانیت مذهب جعفریه
این بساطی که امام حسینعلیه‌السلام برای اربعین راه انداخته معجزه است و تحت کنترل کسی نیست بلکه حقیقتی است که دارد درست می‌شود و روح امام حسینعلیه‌السلام عالم را تغییر می‌دهد لذا کسی نمی‌تواند جلوی آن بایستد بنابراین سوره قدر دلیل بر حقانیت مذهب حقه جعفریه است. «جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه / چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند» می‌فرماید «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ»[4] یا «فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ»[5] ما این نور مقدس را در لیله مبارکه فرو فرستادیم یعنی شب قدر.
فاروق اعظم
محقق نوری می‌گوید یعنی «انزلنا الكتاب المبين و هو الفاروق الكلّى»[6] از القاب امیرالمومنینعلیه‌السلام فاروق اعظم است. خدا می‌فرماید ما این فاروق اعظم را فرستادیم. فاروق اعظم چیست؟ 1- می‌تواند همان فیض مقدس باشد یعنی وجه الله 2- می‌تواند فیض اقدس و مقدس باشد 3- می‌تواند همان احدیت مطلقه باشد که در مقام‌های عقلی تنزل می‌کند و عوالم عقلی را ایجاد می‌کند. برای این‌که این مسئله مشخص شود مثل نفس خود ماست. نفس ما هیچ تعینی ندارد، لا یتعین است لذا بر تمام عوالم وجودی ما سیطره دارد. عقل ما از نفس ماست، قلب ما از نفس ماست، روح ما از نفس ماست، نفس ما از نفس ماست، جسم ما از نفس ماست «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ»[7] همه چیز تو این نفس است، همة هستی ما تو این نفس است «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَم وَ الْأَئِمَّهِ المَعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ من بعده».
لیله قدر
«فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ» یا «فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ» لیله قدر طبق روایات ما «فی الفاطميّة الزّهراءسلام‌الله‌علیها» یعنی حواء روحانی، مادر عالم است. این مادر عالم می‌تواند نفس کلی عالم باشد، می‌تواند طبیعت کلی عالم باشد، می‌تواند جسم کلی عالم باشد. جسم کلی عالم، همان هیولای اولایی که جوهر ذوالابعاد ثلاث، مادر تمام عالم است حتی پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم و امیرالمومنینعلیه‌السلام. وجه دنیایی آن از این نور مقدس است که در فی الفاطمیه زهراسلام‌الله‌علیها یعنی حواء روحانی فرستادیم.
باید آشکار بشوی
ممکن است شخصی بپرسد معنای این جمله چیست؟ یعنی این‌که آن وجه تام، آن هو، آن نور قدسی باید بیرون بیاید که شاعر می‌گوید «پری رو تاب مستوری ندارد» «یا ذالجلال و الاکرام» «أَنَا الْأَوَّلُ وَ أَنَا الْآخِرُ وَ أَنَا الظَّاهِرُ وَ أَنَا الْبَاطِنُ»[8] همة عالم او را ببیند. برای چه بیرون بیاید؟ برای این‌که الخیر خیر، چه چیزی بهتر از این لذا جمال و جلال خدا بروز پیدا کند بهتر است. مثلاً هشتاد سال درس خواندی و درس دادی علامه حسن‌زاده شدی آیا خوب است پنهان باشی؟ خیر، بهتر است بارز بشوی، همه او را ببینند، همه عاشق او بشوند. چرا پنهان بشود؟ «پری رو تاب مستوری ندارد» باید ظاهر بشود «چو در بندی ز روزن سر برآرد» در را هم ببندی بالاخره از یک روزنه‌ای بیرون می‌زند مثل آب که آب همان ولایت است. بنابراین این نور مقدس را در جسم کلی عالم و در طبیعت ساریه فرستادیم برای این‌که ظهور پیدا کند. به همین دلیل می‌فرماید «لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکما»[9] اگر جسم کلی عالم، طبیعت ساریه نبود نه عقل کلی و نه نفس کلی را خلق می‌کردیم. نه پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم و نه امیرالمومنینعلیه‌السلام هیچ کدام را خلق نمی‌کردیم پس این باید بروز پیدا کند «چو در بندی ز روزن سر برآرد» باید بیرون بیاید و جایز نیست مخفی باشد.
طبیعت ساریه
در ادامه مرحوم محدث نوری می‌فرماید «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ» مثل مشکات که می‌گوید همان جسم کلی عالم، طبیعت ساریه، نور حضرت زهراسلام‌الله‌علیها است. می‌گوید «فِيهَا مِصْبَاحٌ» در این مشکات که نور حضرت زهراسلام‌الله‌علیها جسم کلی عالم است، استعداد تمام هستی‌هایی که در عالم بروز پیدا کرده «فيها مصباح اى المحمّديّة البيضاء» نور پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم باید از جمال حضرت زهراسلام‌الله‌علیها تجلی کند.
زجاجه و العلویه العلیا
«الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ» مصباح در جسم کلی عالم در زجاجه باید تجلی کند. زجاجه چیست؟ «العلويّة العُلياء یا العَلياء» هر جفتش هم درست است. العلویه العلیا چیست؟ همان نفس کلی عالم است یعنی عقل کلی در نفس کلی، نفس کلی در جسم کلی. به تعبیر دیگری هم می‌توان گفت یعنی احدیت مطلقه در احدیت خاصه، احدیت خاصه در واحدیت، واحدیت هم بروز پیدا می‌کند «و العلوية نزلت فى المشكوة الزّهرائيّة نزول روح الكلّ فى الجسم» روح کلی، نفس کلی در جسم کلی، طبیعت ساریه حضرت صدیقه طاهرهسلام‌الله‌علیها، ام ابیها، مادر تمام عالم تجلی کرده است پس در‌نتیجه کسی که به حضرت فاطمه زهراسلام‌الله‌علیها نگاه کند در واقع دارد به پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم نگاه می‌کند، کسی که به حضرت فاطمه زهراسلام‌الله‌علیه نگاه کند در واقع دارد به امیرالمومنینعلیه‌السلام نگاه می‌کند. هر کسی به حضرت فاطمه زهراسلام‌الله‌علیها نگاه کند تمام خوبی‌های عالم را دارد نگاه می‌کند. همه روایات هم همین را می‌گویند که تمام خوبی‌ها اگر بخواهد به صورت انسان در بیاید حضرت فاطمه زهراسلام‌الله‌علیها می‌شود «اللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بنیها وَالسِّرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها»[10].
مقام تفصیل
«نزلت فى المشكوة الزّهرائيّة نزول روح الكلّ فى الجسم الكلّ الّذى فيه يفرق كلّ امر حكيم» مقام فرق است. مقام فرق یعنی مقام تفصیل که تا اینجا مقام اجمال بود. در جسم کلی و طبیعت ساریه و نور حضرت زهراسلام‌الله‌علیها یفرق تفصیل پیدا می‌کند. جسم پیامبرصلیاللهعلیهوآلهوسلم می‌آید، جسم امیرالمومنینعلیه‌السلام می‌آید، جسم خود حضرت زهراسلام‌الله‌علیها می‌آید، چهارده‌معصومعلیهم‌السلام می‌آیند، ما می‌آییم، شیعیان می‌آیند.
هزار رحمت
«يفرق كلّ امر حكيم اى امام بعد امام» کل امر حکیم یعنی امام بعد از امام «الى يوم القيمة» که الآن هم امام‌زمانعج است. «الى ان قال فافهم فانّه من الرّموز» می‌گوید حواستان را جمع کنید این اسرار است. به همین دلیل در روایت آمده خدا در عصر جمعه هزار رحمت می‌فرستد. صدتا سوره قدر بخوانید تمام هزار رحمت را خدا می‌دهد و چیز دیگری نمی‌خواهد. به همین دلیل می‌فرماید اگر بعد از نماز عصر ده بار سورة قدر را بخوانی ثواب تمام عالمیان را حتی امام‌زمانعج را برای شما می‌نویسند. مژده و بشارت که تمام این ثواب‌ها را با ده تا سوره قدر به ما هم می‌دهند چون آن‌ها بخیل نیستند البته باید منیت را کنار بگذاریم، باید عبد بشویم، نوکر بشویم. هر کار سختی که برای شما رخ می‌دهد در روایت دارد اگر ده بار سوره قدر را بخوانید آسان می‌شود.
ذکر مصیبت
بس است، عرض ادبی داشته باشیم. ان‌شاءالله خدا تمام زائرهای امام حسینعلیه‌السلام را سالم به وطن‌هاشون برگرداند و حاجات آن‌ها را هم عنایت کند و ان‌شاءالله سختی‌ها را از آن‌ها برطرف کند. در خانة حضرت علی‌اصغرعلیه‌السلام برویم. حضرت علی‌اصغرعلیه‌السلام مضطر بود چون هم پدرش تنها مانده بود که غریب بودن خیلی سخت است. در روایت دارد از آقا پرسیدند خدا به چه کسی رحم می‌کند فرمود کسی که غریب و تنها مانده باشد و دشمن به او حمله کرده باشد، خدا به این شخص از همه بیشتر رحم می‌کند. باباش تنها مانده بود، هیچ یاوری نداشت حتی حضرت اباالفضلعلیه‌السلام شهید شده بود به همین دلیل حضرت علی‌اصغرعلیه‌السلام مضطر بود. مانده بود چطور کمک باباش کند! تا باباش فرمود «هل مِن ناصر یَنصُرُنى هَلْ مِنْ ذَابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ الله»[11] خودش را از تو گهواره بیرون پرت کرد و شروع به گریه کرد که بابا هنوز سرباز داری پس ناراحت نباش من شش ماهه سربازت هستم. آقا، حضرت علی‌اصغرعلیه‌السلام را روی دست گرفت. می‌گویند این شش ماهه آن قدر بی‌حال شده بود چون نه غذا خورده بود، نه آب خورده بود چون شش ماهه فقط شیر مادر می‌خورد، شیر مادرش هم در اثر عطش خشک شده بود. دیشب در تلویزیون می‌گفت دو هزار نفر گرما زده شدند، گرماهای عراق سخت است. دو هزار نفر گرما زده شدند دائم آب هم می‌خورند، در سایه راه می‌روند، جنگ نمی‌کنند، زخمی نیستند بنابراین خیلی سخت است. به هر صورت دیگر حال نداشت حتی دست و پا بزند لذا سرش عقب افتاده بود سپیدی زیر گلو زیر آفتاب می‌درخشید. صدا زد مردم آیا کسی هست که قطره آبی به حرم ما برساند؟ این بچه که گناهی نکرده، این بچه را بگیرید خودتان سیرابش کنید. اما امام‌زمانعج چطور سیرابش کردند گفت امیر پسر را بزنم یا پدر را؟ گفت پسر را بزنی داغش پدرش را هم شهید می‌کند … .
منابع
[1]– سوره مبارکه نور، آیه35
[2]– إقبال الأعمال – ط القديمة، السيد بن طاووس، ج1، ص464
[3]– سوره مبارکه قدر، آیه4
[4]– سوره مبارکه قدر، آیه1
[5]– سوره مبارکه دخان، آیه3
[6]– صالح موسوى خلخالى، شرح مناقب محيى الدين عربى، ج1، ص176
[7]– سوره مبارکه اخلاص
[8]– الإختصاص، الشيخ المفيد، ص163
[9]– مستدرك سفينة البحار، النمازي، الشيخ علي، ج9، ص243
[10]– مستدرك عوالم العلوم و المعارف، الشيخ عبد الله البحراني الأصفهاني، ج11، ص1146
[11]– بحار الأنوار – ط مؤسسةالوفاء، العلامة المجلسي، ج45، ص46